مرکز میراث ناملموس تهران، پژوهشکدهی مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعیِ معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، و دایرةالمعارف پزشکی اسلام و ایران همایش بینالمللی میراث فرهنگی ناملموس و طب سنتی را در تاریخ ۱۷ تا ۱۹ اسفندماه ۱۳۹۹ به صورت برخط (وبینار) برگزار مینمایند. این همایش دو برنامهی جانبی نیز دارد:
شرکت در همایش برای عموم آزاد است.
در این همایش منظور از طب سنتی و میراث فرهنگی ناملموس به ترتیب تعریف سازمان بهداشت جهانی از طب سنتی و تعریف کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس از میراث فرهنگی ناملموس است.
چگونگی شرکت در همایش:
1- ارائه مقاله و سخنرانی:
2- شرکت در مسابقهی عکس:
3- شرکت در کارگاه آموزشی تدوین پروندههای ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس در حوزه طب سنتی:
طب سنتی:
طب سنتی که از سابقهای طولانی برخوردار است، به مجموعهی از دانش، مهارت، و شیوههای مرسومی اطلاق میشود که بر اساس دیدگاهها (نظریات)، باورها، و تجربیات خاص فرهنگهای مختلف، چه قابلتوضیح باشد و چه نباشد، به منظور حفظ سلامت، پیشگیری، تشخیص، بهبود یا درمان بیماریهای جسمانی و روانی مورد استفاده قرار میگیرد.
در چهارچوب اهدافی که این کنوانسیون دنبال میکند،
1- «میراث فرهنگی ناملموس» بهمعنای کنشها، بازنماییها، بیانها، دانش، مهارتها – همچنین ابزار، اشیاء، مصنوعات، و فضاهای فرهنگی مرتبط با آنها – است که جوامع، گروهها، و، در مواردی، افراد آنها را بخشی از میراث فرهنگی خود میدانند. این میراث فرهنگی ناملموس، که از نسلی به نسل دیگر منتقل میگردد، بهطور پیوسته توسط این جوامع و گروهها در پاسخ به محیط، در تعاملی که با طبیعت دارند، و در واکنش به پیشینهشان، بازآفریده میشود و بدینسان احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیت انسانی را ترویج میدهد. در چهارچوب اهداف کنوانسیون حاضر، توجّه صرفاً به آن میراث فرهنگی ناملموسی معطوف خواهد بود که با ابزارهای قانونی بینالمللی موجود در زمینهٔ حقوق بشر، با الزامات مبحث احترام متقابل میان اجتماعات، گروهها، و افراد، و با توسعهی پایدار سازگار باشد.
2- «میراث فرهنگی ناملموس»، بهنحوی که در بند 1 بالا تعریف گردید، از جمله در دامنههای زیر متجلّی میگردد:
(الف) سنّتها و بیانهای شفاهی، مشتمل بر زبان به عنوان محملی برای میراث فرهنگی ناملموس؛
(ب) هنرهای اجرایی؛
(ج) کنشهای اجتماعی، آیینها، و رویدادهای جشنی؛
(د) دانش و کنشهایی که به طبیعت و جهان معطوفاند؛
(ه) صنعتگری سنتی.
پرداختن به زیرساختهای مطالعات نظری درباره طب سنتی هدف این محور است، یعنی اینكه طب سنتی شامل چه مفاهیم نظریست؟ آیا به اندازه كافی درباره این مفهوم نظریهپردازی صورت گرفته است؟ چهارچوبهای طب سنتی چه هستند؟ و بر این اساس، چگونه از دیگر مفاهیم مربوط به پزشكی جدا میشوند؟ كوششهایی كه برای جمعآوری اصطلاحات و واژگان تخصصی طب سنتی انجام شده یا باید انجام شدهاند کدامند؟ چه استفادههایی را میتوان از این اصطلاحات و واژگان برای گسترش دادههای مربوط به طب سنتی کرد؟
داروها در هر مكتب طب سنتی سه منشاء دارند: داروهای گیاهی، داروهای كانی (معدنی) و داروهای جانوری. هدف از این محور آن است که به پرسشهای زیر پاسخ دهیم:آیا در طب سنتی هنگام ساخت داروها تنها از یک منشأ یا ترکیبی از منشأها استفاده میشود؟ این داروها برای درمان چه بیماریهایی مورد استفاده قرار میگیرند؟ چه فرایندهایی برای ساخت داروها در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرند و تحت چه شرایطی؟ در همین ارتباط چه ابزارهایی در فرایند ساخت دارو مورد توجه قرار گرفتهاند؟
بر اساس طب سنتی، بیماریها چگونه شناخته میشوند؟ بدیهی است تا موقعی كه بیماری شناخته نشود نمیتوان برای آن درمانی جست. همچنین، قابل توجه است كه چگونگی تشخیص بیماریها خود فرایندی است كه مهارتهای مهمی را در طب سنتی میطلبد. بعضی بیماریها فقط عضوی خاص را درگیر میکنند. اما بیماریهای دیگر تمامی بدن انسان را درگیر خود میسازند. راهكارهای مختلف تشخیص بیماریها، ردهبندی بیماریها و راهكارهای اندیشیده در مكتبهای طب سنتی برای طبقهبندی بیماریها در این محور مورد توجه بوده است.
در مكاتب طب سنتی (همچون دیگر روشهای پزشكی) مجموعه ابزارهایی برای درمان افراد بیمار به كار گرفته میشوند. این مجموعه ابزار از جمله شامل انواع وسایل شكسته بندی، دندانپزشكی، انواع وسایل مربوط به آئینهای شفا و مواردی از این دست میباشند كه در این محور پرداختن به آنها، معرفی آنها و تببین ساز و كار آنها مورد توجه قرار گرفته است.
درمانگران به نوعی كنشگران اصلی هر مكتب طب سنتی به شمار میآیند كه فرآیند درمان در هر مكتب طب سنتی توسط آنان انجام می گیرد. در مكتب طب سنتی ایران از جمله این درمانگران خواجهها، پیرها، ایشانها، مامازارها و بابازارها را میتوان نام برد. معرفی و سرشماری این درمانگران و بررسی فرایندی كه برای درمان بیماریها انجام میدهند مورد توجه این محور بوده است.
گذشته از اینكه طب سنتی را از نظر تنوع سن و جنس بیماران میتوان دسته بندی كرد، گروهی از مردم به خاطر مشاغل خاص خود دچار بیماریهایی میشدهاند . آیا در مكاتب مختلف طب سنتی راهكاری برای درمان بیماریهای ویژه این مشاغل (چون مقنیان، ملاحان و قالیبافان) وجود داشته است؟ معرفی این بیماریهای مشاغل خاص و راهكارهای درمان آنها به وسیله طب سنتی مورد توجه این محور بوده است.
اقلیم جغرافیایی و رویهمرفته جغرافیای هر منطقه بوجود آورنده عواملی است كه این عوامل هم منشاء بیماری، و هم منشاء تولید داروی درمان بیماریها به شمار میآیند. بررسی این بیماریها و نیز بررسی عناصر جغرافیایی اثرگذار بر تولید دارو در هر اقلیم مورد توجه این محور میباشد.
هر محیط انسانی و جامعهای از افراد كه تحت تاثیر جغرافیا، فرهنگ، تمدن یا قومیت خاص گرد هم زندگی میكنند در طول زمان سازنده اركان تمدنی آن محیط و اجتماع است و بر این اساس، در طول زمان مكتب های طب سنتی متعددی (ولو در یك محدوده مرزی معین) پدید آمده است. معرفی و سرشماری این مكتبها و رویهم رفته تأثیر محیط انسانی بر پیدایی مكاتب مختلف طب سنتی مورد توجه این محور بوده است.
با توجه به آنكه اقلیم و عناصر جغرافیایی در دو زمینه بروز بیماریها و نیز امكان وجود با تولید داروها تأثیرهای متفاوتی دارند، انسانهای ساكن در این اقلیمها و مناطق جغرافیایی نیز تحت تأثیر این عوامل اقلیمی و جغرافیایی مكاتب گوناگونی از طب سنتی را در طول زمان پدید خواهند آورد. مجموعه رفتارها، كنشهای درمانی، استفاده از داروهای وابسته به اقلیم و رویهم رفته وضع طب سنتی مناطق مختلف ( كه طب سنتی اقوام مختلف را پدید میآورد)، معرفی این مكاتب قومی مختلف طب سنتی و اجزای سازنده آنها مورد توجه این محور بوده است.
پزشكی سنتی و عاميانه مردم ايران با نگاه مردم شناختی
حجم فایل : 448 کیلوبایت
نوع فایل : MS Word
برای ارتباط با دبیرخانه از طریق واتساپ با شماره ۰۹۰۳۵۶۰۹۳۲۲، آقای توکلی تماس حاصل نمایید.