موافقت‌نامه

قانون موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران

و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) راجع به

تأسیس مرکز مطالعاتی منطقه‌­ای حفظ میراث فرهنگی ناملموس

در آسیای میانه و غربی تحت نظارت یونسکو (گروه ۲)

ماده‌ واحده ـ موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و سازمان آموزشی،علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) راجع به تأسیس مرکز مطالعاتی منطقه­‌ای حفظ میراثفرهنگی ناملموس در آسیای میانه و غربی تحت نظارت یونسکو (گروه ۲) بهشرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌­شود.

تبصره ۱- رعایت اصل هفتاد‌و‌هفتم (۷۷) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایرانبرای هرگونه تجدیدنظر در موافقت‌نامه در اجرای ماده (۱۷) آن الزامی است.

تبصره ۲ـ ارجاع به داوری موضوع ماده (۱۹) موافقت‌نامه توسط دولت جمهوریاسلامی ایران منوط به رعایت قوانین و مقررات مربوط است.

بسم الله الرحمن الرحیم

موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران

و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) راجع به

تأسیس مرکز مطالعاتی منطقه‌ای حفظ میراث فرهنگی ناملموس

در آسیای میانه و غربی تحت نظارت یونسکو (گروه ۲)

دولت جمهوری اسلامی ایران (که از این پس «دولت» نامیده می­‌شود) و

        سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)؛

با توجه به کنوانسیون حفظ میراث فرهنگی ناملموس (که از این به بعد «کنوانسیون»2003 (1382) خوانده می‌­شود) که در سی‌و‌دومین نشست مجمع عمومی یونسکو به تصویب رسید و در آوریل سال ۲۰۰۶ میلادی (۱۳۸۵ هجری شمسی) لازم‌الاجرا شد؛

با در نظر گرفتن این‌که مجمع عمومی به دبیر‌کل یونسکو اجازه داده است تا با دولت جمهوری اسلامی ایران موافقت‌نامه‌ای را مطابق پیش‌­نویسی که در نشست سی‌و‌پنجم به مجمع عمومی ارائه شد منعقد نماید؛

با تمایل به تعریف شرایط حاکم بر کمک­‌هایی که به مرکز یاد شده در این موافقت‌نامه اعطا خواهد شد؛

به شرح زیر توافق نمودند:

ماده ۱ـ تأسیس

دولت موافقت خواهد نمود که در خلال سال­‌های ۱۳۹۰-۱۳۸۹ (۲۰۱۱-۲۰۱۰)، هرگونه اقدام لازم برای تأسیس مرکز مطالعاتی منطقه‌­ای حفظ میراث فرهنگی ناملموس در آسیای میانه و غربی، که از این پس «مرکز» نامیده می­‌شود، را به گونه پیش‌­بینی شده در این موافقت‌نامه در تهران (جمهوری اسلامی ایران) انجام دهد.

ماده ۲ـ هدف موافقت‌نامه

هدف این موافقت‌نامه، تعریف شرایط حاکم بر همکاری بین یونسکو و دولت و نیز حقوق و تعهدات ناشی از این موافقت برای طرفین است.

ماده ۳ـ شخصیت حقوقی

۱ـ مرکز، مستقل از یونسکو است.

۲ـ دولت باید اطمینان حاصل نماید که مرکز در عین پیوند با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردش‌گری ایران، شخصیت حقوقی مستقل دارد و در سرزمین جمهوری اسلامی ایران از استقلال عملی لازم برای انجام فعالیت­‌های خود و صلاحیت‌های حقوقی در موارد زیر بهره­‌مند خواهد بود:

الف) عقد قرارداد؛

ب) اقامه دادرسی­‌های حقوقی؛

پ) کسب و فروش اموال منقول و غیرمنقول.

ماده ۴ـ اساس‌نامه

اساس‌نامه مرکز باید دارای مقررات زیر باشد:

الف) شخصیت حقوقی که به مرکز، به‌موجب قوانین ملی، صلاحیت حقوقی مستقل را اعطا می­‌کند که برای انجام وظایف آن و دریافت کمک مالی، دریافت هزینه­‌ها بابت ارائه خدمات و کسب هر ابزار لازم برای کارکرد آن، ضروری است؛

ب) نمایندگی یونسکو در شورای راهبردی آن.

ماده ۵ـ مشارکت

۱ـ مرکز در خدمت کشوهای عضو، اعضا پیوسته یونسکو و سرزمین­‌های موضوع ماده (۳۳) کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) است که با توجه به منافع مشترکشان در اهداف مرکز، تمایل دارند با مرکز همکاری نمایند.

۲ـ کشورهای عضو، اعضا پیوسته یونسکو و سرزمین­‌های موضوع ماده (۳۳) کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) که تمایل دارند، به گونه پیش‌­بینی شده به‌موجب این موافقت‌نامه، در فعالیت­‌های مرکز مشارکت داشته باشند، باید اطلاعیه­‌ای را به همین مضمون به مرکز ارسال نمایند. مدیر مرکز، طرف‌های این موافقت‌نامه و سایر طرف‌های مشارکت‌کننده را از وصول اطلاعیه مزبور مطلع خواهد کرد.

ماده ۶ـ اهداف و وظایف

۱ـ اهداف مرکز عبارت است از:

الف) ترغیب کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) و اجرای آن در آسیای میانه و غربی (که از این پس «منطقه» خوانده می­‌شود)؛

ب) تقویت ظرفیت­‌ها و همکاری در منطقه برای شناسایی، فهرست‌کردن، مستند­سازی و مطالعه میراث فرهنگی ناملموس به‌منظور کمک به حفظ آن؛

پ) پیشبرد و هماهنگی مطالعات علمی و فنی با هدف توسعه، مدیریت و ارزیابی اقدامات حفاظتی برای میراث فرهنگی ناملموس موجود در منطقه؛

ت) تقویت ظرفیت­‌ها در کشورهای منطقه که عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) هستند به‌منظور مشارکت فعال در اجرای آن در سطوح منطقه­‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه در ارتباط با عوامل میراث فرهنگی ناملموس مشترک در سرزمین­‌های بین دو یا چند کشور مربوط.

۲ـ وظایف مرکز عبارت است از:

ث) ایجاد کردن و به‌روز نگه‌داشتن سامانه اطلاعات خودکار ثبت و ارتباط با مؤسسات دولتی و غیردولتی، تحقیقاتی، آموزشی و اطلاعاتی، سازمان­‌های اجتماعی و متخصصان دخیل در حفظ میراث فرهنگی ناملموس در کشورهای منطقه که تمایل خود را برای همکاری با مرکز ابراز داشته­‌اند؛

ج) جمع‌­آوری و اشاعه­‌ی اطلاعات در مورد اقدامات حقوقی، اداری، مالی و غیره توسط کشورهایی که با مرکز در زمینه­‌ی حفظ میراث فرهنگی ناملموس موجود در قلمروی خود مشارکت می­‌کنند؛

چ) جمع‌­آوری و اشاعه‌­ی اطلاعات در مورد فعالیت­‌های حفاظتی در حال انجام در کشورهایی که با مرکز همکاری می­‌کنند؛

ح) سازمان‌دهی کارگاه‌­ها و فراهمایی‌­هایی به‌منظور توسعه­‌ی روش­‌های تحقیقاتی و پیشبرد مطالعات در ارتباط با حفظ میراث فرهنگی ناملموس همان‌طور که در ماده (۱۳) کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) آمده است، ازجمله مطالعات مرتبط با توسعه گردش‌گری با رعایت احترام به مراسم آیینی حاکم بر دسترسی به میراث مزبور و عدم لطمه به تداوم میراث ناملموس؛

خ) سازمان‌دهی کارگاه­‌ها و هم­‌اندیشی­‌هایی به‌منظور شناسایی و ارتقا حسن‌انجام اقدامات حفاظتی و کمک به آن دسته از کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) که برای ظرفیت‌سازی خود برای آماده‌­سازی پرونده‌­ها جهت ارائه چنین اقداماتی به کار‌گروه بین دولتی حفظ میراث فرهنگی ناملموس ـ که به‌موجب کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) تأسیس شده است (و از این پس «کارگروه بین دولتی» خوانده می­‌شود) ـ برای انتخاب و انتشار اطلاعات بعدی به همان صورت که در ماده (۱۸) کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) پیش­‌بینی شده است، با مرکز همکاری می­‌کنند؛

د) ضمن حفظ شبکه‌ای از نمایندگان اجتماعات فرهنگی، هماهنگی فعالیت‌هایی با هدف افزایش آگاهی و ظرفیت‌سازی در میان صاحبان و متخصصان میراث فرهنگی ناملموس به‌موجب دستورالعمل‌های اجرائی مربوط به اجرای کنوانسیون به‌گونه‌ای که به آن‌ها اجازه دهد تا در چهارچوب مواد (۲)، (۱۱) و (۱۵) کنوانسیون برای شناسایی، فهرست‌کردن و مدیریت میراث فرهنگی ناملموس خود مشارکت فعالانه داشته باشند؛

ذ) سازمان‌دهی کارگاه‌ها و هم‌اندیشی‌هایی با تمرکز بر ظرفیت‌سازی در کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) و تهیه پیش‌نویس پرونده‌های نامزدی برای ثبت در هر دو فهرست کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) و تهیه‌ی پیش‌نویس درخواست‌ها و گزارش‌ها برای ارائه به کارگروه بین دولتی به‌ویژه در خصوص عوامل میراث فرهنگی ناملموس مشترک بین سرزمین‌های دو یا چند کشور که با مرکز همکاری می‌کنند؛

ر) همکاری و تبادل اطلاعات با دیگر مراکز گروه (۲) که در زمینه حفظ میراث فرهنگی ناملموس در آسیا و خارج از آن فعال هستند؛

ز) اطلاع‌رسانی به کارگروه بین دولتی و دبیرخانه کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) در مورد فعالیت‌های مرتبط در منطقه و کمک به اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) در صورت اقتضا.

ماده ۷- شورای راهبردی

۱- شورای راهبردی، هدایت و نظارت بر مرکز را به عهده دارد و دوره تصدی آن هر چهار سال یک‌بار تجدید می‌شود و اعضا آن عبارت‌اند از:

الف) نماینده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردش‌گری؛

ب) نماینده دو کشور عضو که طبق مفاد بند (۲) ماده (۵) فوق، اطلاعیه‌­ای را ارسال کرده‌­اند؛

پ) نماینده کمیسیون ملی یونسکو ایران؛

ت) نماینده دبیر کل یونسکو؛

ث) سه نفر متخصص در زمینه میراث فرهنگی ناملموس.

۲- شورای راهبردی موارد زیر را انجام خواهد داد:

الف) تصویب راهبرد­ها و برنامه‌­های میان‌مدت و بلندمدت مرکز؛

ب) تصویب برنامه کاری و بودجه سالانه مرکز، ازجمله جدول کارمندان؛

پ) بررسی گزارش‌های سالانه‌­ای که توسط رئیس مرکز ارائه می­‌شود؛

ت) وضع قواعد و مقررات و تعیین رویه­‌های مالی، اداری و مدیریت کارکنان مرکز؛

ث) انتخاب اعضا هیئت اجرائی مرکز و انتصاب مدیر مرکز؛

ج) با در نظر گرفتن موافقت‌نامه‌های موجود و آتی بین کشور­ها و مؤسسات، تصمیم‌گیری در ارتباط با مشارکت سازمان‌های بین دولتی منطقه­‌ای و سازمان­‌های بین‌المللی در مرکز.

۳-شورای راهبردی دست‌کم سالی یک‌بار در فواصل زمانی منظمی نشست‌های عادی خود را برگزار خواهد کرد و در صورت فراخوان رئیس آن بنا به ابتکار وی با درخواست دبیر کل یونسکو با دوسوم اعضا آن، نشست فوق‌العاده را برگزار خواهد نمود.

۴- شورای راهبردی، آئین کار خود را تعیین خواهد نمود. برای اولین نشست، رویه مربوط توسط دولت و یونسکو وضع خواهد شد.

ماده ۸- هیئت اجرائی

۱- به‌منظور تضمین انجام کار مؤثر مرکز در فواصل بین نشست‌ها، هیئت اجرائی دائمی موارد زیر را انجام خواهد داد.

الف) نظارت بر اجرای برنامه‌­ها و فعالیت‌های مرکز؛

ب) ارائه توصیه­‌هایی در مورد راهبردها و برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت مرکز به شورای راهبردی.

۲-هیئت اجرائی سالی دو بار تشکیل جلسه خواهد داد و آئین کار خود را تصویب خواهد کرد.

ماده ۹- دبیرخانه

۱- دبیرخانه مرکز شامل مدیر و تعداد کارکنان لازم برای انجام صحیح کارهای مرکز خواهد بود.

۲- تصمیمات مرتبط با ساختار و منابع انسانی دبیرخانه توسط شورای راهبردی اتخاذ خواهد شد.

۳- شورای راهبردی، مدیر دبیرخانه را که باید دارای موقعیت علمی و سابقه­‌ی حرفه­‌ای شناخته‌شده‌ای در حوزه میراث فرهنگی ناملموس باشد، منصوب خواهد بود.

ماده ۱۰- کمک یونسکو

۱- یونسکو کمک‌هایی را در قالب کمک‌های فنی برای فعالیت‌های مرکز، طبق نیات و اهداف راهبردی یونسکو اعطا خواهد نمود.

۲- یونسکو تعهد می­‌کند که:

الف) در حوزه‌­های تخصصی مرکز کمک‌های تخصص را ارائه دهد؛

ب) مرکز را در برنامه‌­های متعددی که اجرا می­کند و مشارکت مرکز در آن‌ها برای اهداف یونسکو و هم‌چنین مرکز مفید به نظر می­‌رسد، وارد نماید؛

پ) در صورت اقتضا، تبادل موقت کارکنان را انجام دهد که به‌موجب آن کارکنان موردنظر از حقوق‌بگیران سازمان‌های اعزام کننده باقی خواهند ماند؛

ت) به مرکز اطلاعات مرتبط با برنامه­‌های خود در مورد میراث فرهنگی ناملموس را ارائه دهد.

۳- کمک‌هایی که در موارد فوق‌الذکر نام‌برده شدند فقط در مواردی که در چهارچوب مقررات برنامه‌­ها و بودجه­‌ی یونسکو قرار می­‌گیرند ارائه خواهند شد.

ماده ۱۱- کمک دولت

در قانون بودجه سالانه ملی جمهوری اسلامی ایران، بودجه جداگانه‌­ای برای مرکز در نظر گرفته خواهد شد. دولت به‌واسطه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردش‌گری تمام منابع اعم از نقدی و یا غیر‌نقدی را که برای اداره و کارکرد صحیح مرکز ازجمله منابعی را که برای کارکنان مرکز، اماکن آن، سازمان‌دهی مرکز و برگزاری نشست­‌های شورای راهبردی و هیئت اجرائی موردنیاز است، فراهم خواهد نمود. برای سال‌های ابتدائی مبلغی معادل (۵۰۰,۰۰۰) دلار (آمریکا) به‌طور سالانه تخصیص داده خواهد شد.

ماده ۱۲- مسئولیت

از آن‌جا که مرکز ازنظر حقوقی از یونسکو مستقل است، لذا یونسکو ازلحاظ حقوقی در قبال آن پاسخگو نیست و هیچ‌گونه مسئولیتی اعم از مالی و غیره را بر عهده نخواهد داشت مگر آن‌که در مفاد این موافقت‌نامه به‌طور صریح ذکر شده باشد.

ماده ۱۳- ارزیابی

۱- یونسکو می­‌تواند هر زمان فعالیت‌های مرکز را برای بررسی موارد زیر مورد ارزیابی قرار دهد:

الف) آیا مرکز کمک مهمی به اهداف راهبردی یونسکو می­‌کنند؛

ب) آیا فعالیت‌هایی که به‌طور فعال توسط مرکز دنبال می­شوند در تطابق با مواردی است که در این موافقت‌نامه مندرج است.

۲- یونسکو تعهد می­‌کند که در اسرع وقت گزارشی از ارزیابی را به دولت ارائه دهد.

۳- در پی نتایج ارزیابی، هر یک از طرف‌های متعاهد حق درخواست بازنگری مفاد موافقت‌نامه یا فسخ آن را به‌گونه‌ای که در موارد (۱۷) و (۱۸) درج شده است را دارد. طرف‌های متعاهد توافق می­‌کنند تمامی تلاش خود را برای رفع هرگونه مشکلی که در ارزیابی مشخص شده است، پیش از اعمال حق فسخ انجام دهند.

ماده ۱۴- استفاده از نام و آرم یونسکو

۱- مرکز می­‌تواند وابستگی خود را به یونسکو اعلام کند. بنابراین ممکن است بعد از عنوان خود از عبارت «تحت نظارت یونسکو» استفاده کند.

۲- مرکز مجاز است مطابق با شرایطی که نهادهای راهبردی یونسکو وضع می­‌کنند از آرم یونسکو یا نسخه­‌ای از آن در سربرگ کاغذی یا اسناد خود استفاده کند به‌محض آن­‌که قواعد مربوط به استفاده از آرم کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) وضع گردد، مرکز می‌­تواند خواستار اجازه استفاده از آن آرم در ترکیب با آرم یونسکو گردد.

ماده ۱۵- اجرائی شدن

این موافقت‌نامه با انجام تشریفات لازم به‌موجب قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران و مقررات داخلی یونسکو لازم‌الاجرا خواهد شد.

ماده ۱۶- مدت

این موافقت‌نامه برای یک دوره شش‌ساله از زمان لازم‌الاجرا شدن آن منعقد می­‌شود و جز در صورتی‌که به‌طور صریح توسط هر یک از طرف­‌ها به گونۀ پیش­‌بینی شده در ماده (۱۸) فسخ شود، تمدید شده تلقی خواهد شد.

ماده ۱۷- تجدیدنظر

این موافقت‌نامه می­‌تواند با رضایت دولت و یونسکو مورد تجدیدنظر قرار گیرد.

ماده ۱۸- فسخ

۱- هر یک از طرف‌­های متعاهد مجاز خواهد بود این موافقت‌نامه را فسخ نماید. درهرحال طرف‌ها تعهد می­‌کنند هر اختلافی را که بین آن­‌ها بروز می­‌کند، طبق ماده (۱۹) این موافقت‌نامه حل‌وفصل نمایند و تمامی تلاش خود را به کار خواهند بست تا از فسخ آن پرهیز شود.

۲- فسخ، شصت روز پس از وصول اطلاعیه ارسال یک‌طرف متعاهد به‌طرف دیگر نافذ خواهد شد.

ماده ۱۹- حل‌وفصل اختلافات

۱- هرگونه اختلاف بین یونسکو و دولت در مورد تفسیر یا اجرای این موافقت‌نامه، چنان‌چه از طریق مذاکره یا هر روش مناسب دیگری که موردتوافق طرف­‌ها است، حل‌وفصل نشود، برای تصمیم‌­گیری نهایی به دیوان داوری متشکل از سه عضو – یکی منصوب از طرف دولت، دیگری منصوب از طرف دبیر کل یونسکو و سومی که دیوان را ریاست خواهد کرد توسط دو عضو دیگر انتخاب می­‌شود- ارجاع خواهد شد. چنان‌چه دو داور نتوانند در مورد انتخاب نفر سوم به توافق برسند، انتصاب توسط رئیس دیوان بین­‌المللی دادگستری انجام خواهد شد.

۲- رأی دیوان قطعی خواهد بود.

    برای گواهی مراتب بالا، امضاکنندگان زیر این موافقت‌نامه را امضاء کرده­‌اند.

    این موافقت‌نامه در دو نسخه به زبان انگلیسی تنظیم گردیده است.

از طرف                                                                                                                  از طرف

دولت جمهوری اسلامی ایران                                                                                سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی

حمید بقایی                                                                                                          سازمان ملل متحد (یونسکو)

معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان                                                                    ایرینا بوکوا

میراث فرهنگی و                                                                                                 دبیر کل

صنایع دستی و گردش‌گری

قانون فوق مشتمل بر ماده‌واحده منضم به متن موافقت‌نامه، شامل نوزده ماده در جلسه علنی روز سه‌­شنبه مورخ سوم خردادماه یک هزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۹۰/۰۳/۱۱ به تأیید شورای نگهبان رسید.