هنر نمایشی- آیینی تعزیه

تعزیه یک هنر نمایشی آیینی است که وقایع مذهبی، داستان‌های تاریخی و افسانه‌ای و قصه‌های عامیانه را بازگو می‌کند. هر اجرا چهار عنصر دارد: شعر، موسیقی، آهنگ و حرکت. برخی از نمایش‌ها تا صد نقش دارند که به دو شخصیت تاریخی، مذهبی، سیاسی، اجتماعی، ماورا طبیعی، واقعی، خیالی و فانتزی تقسیم می‌شوند.

هر تعزیه منحصر به فرد است. موضوع، لباس و موسیقی خاص خود را دارد و اجراها غنی از نمادها، قراردادها، رمزها و علائم قابل فهم تماشاگران ایرانی است و در صحنه و بدون نور و تزئین خاصی اجرا می‌شود. بازیگران همیشه مرد هستند و نقش‌های زنانه نیز توسط مردان بازی می‌شود و بیشتر آن‌ها بازیگران  آماتوری هستند گذران زندگی خود را از راه‌های مختلف به دست می‌آورند و این کار را برای پاداش معنوی انجام می‌دهند. تعزیه به همراه مثال و دهان به دهان از معلم به دانش‌آموز منتقل می‌شود.

در حالی که تعزیه نقش برجسته‌ای در فرهنگ، ادبیات و هنر ایرانی دارد، ضرب المثل‌ها و اصطلاحات روزمره را نیز در خود قرار می‌دهد. اجرای آن ضمن حفظ سنت‌های قدیمی، فرهنگ ملی و اساطیر ایرانی به ارتقا می‌دهد و باعث تقویت ارزش‌های دینی و معنوی، نوع دوستی و همدلی کمک می‌کند. تعزیه همچنین نقش والایی در حفظ صنایع دستی مرتبط، مانند دوخت و آماده سازی لباس، خوشنویسی و ساز سازی دارد. انعطاف‌پذیری آن باعث شده است که به زبان مشترک جوامع مختلف تبدیل شود و باعث ارتقا ارتباط، وحدت و خلاقیت شود.