هنر آقین ها، حماسه سرایان قرقیز

ارزش حماسه‌های قرقیزستان، عمدتاً در سیر‌های داستانی چشمگیر و پشتوانه‌های فلسفی آن‌ها نهفته است. آن‌ها نمایانگر دایره المعارفی شفاهی از ارزش‌های اجتماعی، دانش فرهنگی و تاریخ قرقیزستان هستند. حماسه برجسته قرقیزستان سه گانه ماناس، با قدمت ۱۰۰۰ ساله است که نه تنها به دلیل طولانی بودن آن، شانزده برابر بیشتر از ایلیاد و ادیسه هومر، بلکه به دلیل محتوای غنی نیز قابل توجه است. با تلفیق واقعیت و افسانه، ماناس وقایع مهم در تاریخ قرقیزستان از قرن نهم را جاودانه می‌کند.

قرقیزها همچنین بیش از چهل حماسه کوتاه‌تر را حفظ کرده و آقین‌ها آن را اجرا کرده‌اند. در حالی که ماناس یک روایت انفرادی است، این حماسه‌های کوتاه تر عموماً با همراهی قموز، سه تار قرقیزی، اجرا می‌شوند. هر حماسه دارای مضمون، ملودی و سبک روایی متمایز است. آقین‌ها، زمانی چهره‌های بسیار قابل احترامی بودند که از منطقه‌ای به منطقه دیگر گشت و گذار می کردند و اغلب در مسابقات قصه‌گویی شرکت می‌کردند. از آن‌ها به دلیل تبحر در روایت، حرکات، لحن و تقلید زنده، که کاملاً متناسب با محتوای بارز احساسی حماسه‌ها است ، قدردانی می‌شوند.

در طی دهه ۱۹۲۰، قسمت اول سه گانه ماناس به صورت کتبی و براساس تفسیر شفاهی خواننده بزرگ حماسه، “ساگین بی” ضبط شد. حماسه‌ها یکی از مولفه‌های اساسی هویت قرقیزستان هستند و همچنان برای نویسندگان، شاعران و آهنگسازان معاصر الهام بخشند. حتی امروز نیز اجرا‌های سنتی با فضاهای فرهنگی مقدس پیوند خورده است. اگرچه امروزه تعداد استادان این مهارت کاهش یافته، استادان مسلط به آموزش به کارآموزان جوان آموزش می‌دهند و با ابتکار عمل برای احیا این سنت، اخیر دولت قرقیزستان به حمایت آ‌ن‌ها می پردازد.