
روز جهانی سواد آموزی
امروز دوشنبه مورخه ۱۶ شهریور ۱۳۹۴ برابر با ۷ سپتامبر ۲۰۱۵، مرکز میراث ناملموس تهران، یک نشست آموزشی برای خبرنگاران،
با عنوان جستاری در زمینهی نقش رسانه در ارتقای سطح آگاهیهای عمومی پیرامون میراث فرهنگی ناملموس به مناسبت روز جهانی سوادآموزی و جوامع پایدار (۸ سپتامبر) در عمارت کوشک، محل اسقرار دائمی مرکز برگزار کرد.
پرمون رئیس مرکز میراث ناملموس، ضمن خوش آمدگویی، گفت:
روز بینالمللی سواد آموزی ۲۰۱۵، مصادف با پنجاهمین سال کنگره بینالمللی وزرای آموزش برای رفع بیسوادی است که در سال ۱۳۴۴ (۱۹۶۵ میلادی) در تهران برگزار شد. از دستاوردهای این کنگره، توصیهنامه تهران بود که در آن برای اولینبار تعیین یک روز بینالمللی برای سوادآموزی، مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفت. دیروز نیز شش سپتامبر سالروز پیوستن کشورمان به یونسکو بود. با توجه به اهمیت نقش رسانهها در پیشبرد دانش و سواد جامعه کارگاه نقش رسانهها در افزایش آگاهی در زمینهی میراث ناملموس امروز برگزار میشود.
لاروش رئیس دفتر منطقهای یونسکو نیز به سخنرانی پرداخت و به این نکته اشاره کرد که درک فرهنگهای محلی و میراث فرهنگی ناملموس جوامع، عنصری بسیار مهم در طراحی و اجرای برنامههای مؤثر سوادآموزی است.
امروزه ۷۵۷ میلیون بزرگسال در سراسر جهان هنوز از ابتداییترین مهارتهای سوادی محروم هستند که دو سوم این تعداد را زنان تشکیل میدهند. آمار جهانی کودکان و بزرگسالان ترک تحصیل کرده رقم ۱۲۴ میلیون را نشان میدهد که رو به افزونی است، در حالی که ۲۵۰ میلیون کودک در سن مدرسه ابتدایی حتی در مدرسه نیز قادر به کسب مهارتهای ابتدایی سوادآموزی نیستند.
منطقه آسیا و اقیانوسیه همچنان جایگاه اکثریت جمعیت بزرگسالان بیسواد جهان است و بیش از نیمی از بزرگسالان بیسواد جهان در جنوب و غرب آسیا بهسر می برند. به علاوه، ۷۰% بزرگسالان بیسواد آسیا زنان هستند. این فاصله جنسیتی در کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و بنگلادش حتی بیشتر است. بیسوادی مانعی جدی در دستیابی به بهبود کیفت زندگی است و میتواند موجب ایجاد محرومیت اجتماعی و تحریک خشونت و افراطیگری گردد.
ژانت بلیک مشاور بینالمللی یونسکو و مشاور مرکز میراث ناملموس به اهمیت نقش رسانهها در پاسداری از میراث ناملموس و ترویج کنوانسیون نه تنها از طریق تهیه خبر بلکه تهیه برنامههای آموزشی، تهیه سریالها و فیلمهای مرتبط با موضوعات میراث فرهنگی ناملموس تأکید کرد.
در ادامه پرمون، به تدریس برای خبرنگاران فعال این حوزه پرداخت.
متن کامل پیام ایرینا بوکووا دبیر کل یونسکو به مناسبت روز جهانی سوادآموزی به شرح زیراست:
سواد آموزی حق اولیه و نیروی محرکه توسعه انسانی است و مسیر دستیابی به خودکفایی، مهارت اندوزی، بیان فرهنگی و مشارکت همه جانبه اجتماعی را هموار میکند.
در دو دهه گذشته بیسوادی به لطف تلاشهای جامعه جهانی که در راستای آرمانهای توسعه هزاره انجام گرفته، کاهش یافته است. امروز ۸۴ درصد جمعیت جهان قادر به خواندن و نوشتن هستند، این درحالی است که در سال ۱۹۹۰ تنها ۷۶درصد جمعیت جهان میتوانستند بخوانند و بنویسند. ظرف ۲۰ سال، جمعیت بی سواد جهان بیش از ۱۰۰ میلیون نفر تقلیل پیدا کرده است.
اما هنوز راه درازی در پیش است. در پس این ارقام، نابرابری جدی وجود دارد. دو سوم ۷۷۴ میلیون نفر جمعیت بیسواد بزرگسال جهان را زنان تشکلیل میدهند. اغلب کودکان و جوانانی که به مدرسه نمیروند، دختران هستند. تعداد ۵۷ میلیون بچه در سطح ابتدایی و ۶۸ میلیون در سطح متوسطه شانس ورود به مدرسه را ندارند. بچههایی که شانس ورود به مدارس را دارند، الزاماٌ پس ازپایان دوره مربوطه قادر به خواندن و نوشتن نیستند. حتی در کشورهایی که از نظر اقتصادی توسعه یافته هستند، سهم جمعیتی که قادر به خواندن و نوشتن نیستند بسیار زیاد است. این یک مانع مهم در سر راه رضایت فردی، توسعه اجتماعی و درک متقابل بین افراد است.
این شرایط، با ورود فنآوری های جدید و دانش جوامع مدرن، ضرورت داشتن توانایی خواندن و نوشتن را بیش از پیش افزایش داده و شرایط را مشکلتر مینماید. برخورداری از سواد اولین شرط ورود به گفتگو، برقراری ارتباط و همسو شدن با جوامع جدیدی است که به هم پیوند خوردهاند. جوانان برای راهیابی به بازار کار، احتیاج به کسب مهارتهای جدید؛ من جمله دانش زبانهای مختلف، درک گوناگونی فرهنگها و یادگیری مادام العمر، دارند. سوادآموزی کلید بهدست آوردن دانش، مهارت برقراری ارتباط با دیگران، تخصص و توانایی زندگی با دیگران در جامعه و بهطور کلی همه مهارتهای بنیادیی است که برای زندگی در یک جامعه امروزی لازم است. در قرن بیست و یکم، بیش از هر زمانی در تاریخ، داشتن سواد زیربنای صلح و توسعه است.
سواد آموزی بسیار فراتر ازیک اولویت آموزشی است. در واقع یک سرمایهگذاری زیربنایی برای آینده است یعنی اولین قدم به سوی انواع جدید سوادی است که برای قرن بیست و یکم لازم است. آرزو داریم قرنی را ببینیم که درآن هر کودک قادر باشد بخواند و بتواند از این مهارت در جهت نیل به خودکفایی استفاده کند. در این روز جهانی سواد آموزی، همه دولتــــها را فرا میخوانیم تا با همکاری هم این آرزو را محقق سازند. در این راستا بایستی منابع مالی تجدید شوند، سیاستهایی منطبق بر نیازهای افراد طراحی شده، اقدامات جدید و نوآورانه تعریف شوند، و از فن آوریهای جدید هرچه بیشتر بهره برده شود. دستاورد سالهای اخیر نشان میدهد که این کار عملی است و یونسکو خود را متعهد میداند که برای تحقق این امر، هر آنچه را که در توان دارد به انجام رساند.