اهداف و وظایف

مرکز میراث ناملموس تهران کارکرد دبیرخانه‌ای را دارد که وظایف ترسیم‌شده در توافق‌نامه‌ی فی‌مابین یونسکو و دولت جمهوری اسلامی ایران را در سطح منطقه‌ی آسیای غربی و مرکزی پی‌گیری می‌کند. بر این اساس، عمده‌ی فعالیت‌های این مرکز به شکل برون‌سپاری و از طریق عقد قرارداد با مجریان گوناگون انجام می‌شود. درعین‌حال، مرکز از حضور مشاوران و ناظرانی متخصص در این حوزه نیز بهره‌مند است.

رئوس وظایف مرکز، بر اساس توافق­نامه­‌ی فوق‌­الذکر، و همچنین اساسنامه­‌ی مرکز به شرح زیر است:

الف) ارتقای کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو و اجرای آن در آسیای غربی و مرکزی؛

ب) تقویت ظرفیت­‌ها و همکاری در منطقه برای شناسایی، فهرست­‌برداری، مستندسازی و مطالعه­‌ی میراث فرهنگی ناملموس برای ایجاد زمینه­‌ی مشارکت در جهت پاسداری از این میراث؛

پ) پیشبرد و هماهنگ­‌سازی مطالعات علمی و فنی معطوف به توسعه، مدیریت، و ارزیابی معیارهای پاسدارانه برای میراث فرهنگی ناملموس موجود در منطقه؛ و

ت) تقویت ظرفیت‌­ها در آن دسته از کشورهای منطقه که عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ هستند، برای مشارکت فعال در اجرای کنوانسیون در سطوح منطقه­‌ای و بین­‌المللی، و به‌ویژه در ارتباط با عناصر میراث فرهنگی ناملموس مشترک موجود در قلمرو دو یا چند کشور منطقه.

در اساسنامه‌­ی مرکز میراث فرهنگی ناملموس تهران کارکردهای زیر برای مرکز دیده ‌شده‌اند:

الف) ایجاد و به‌روزرسانی یک نظام اطلاع­‌رسان خودکار برای ثبت و مرتبط‌سازی مؤسسه­‌های دولتی و غیردولتی، مؤسسه‌های تحقیقاتی، آموزشی، و اطلاع‌­رسان، سازمان­‌های مرتبط با اجتماعات محلی، و متخصصان منفرد دخیل در امر پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آن دسته از کشورهای منطقه که آمادگی خود را برای همکاری از طریق مرکز اعلام کرده‌­اند؛

ب) گردآوری و انتشار اطلاعات درزمینه‌ی آن دسته از اقدامات قانونی، دولتی، مالی و غیره که کشورهای عضو مرکز با هدف پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در خاک خود اجرایی می‌نمایند؛

پ) گردآوری و انتشار اطلاعات در زمینه­­‌ی فعالیت­‌های پاسدارانه در کشورهای عضو مرکز؛

ت) برگزاری کارگاه و همایش با هدف توسعه­‌ی روش­‌شناسی‌­های پژوهشی و پیش­برد مطالعات در موضوع پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس، بدان­‌گونه که در ماده‌­ی ۱۳ کنوانسیون ۲۰۰۳ تصریح شده است، شامل پژوهش پیرامون توسعه­‌ی آن نوع از گردش‌گری که پایداری میراث فرهنگی ناملموس را به مخاطره نمی­‌اندازد و به عرف مرسوم حاکم بر دست­رسی به این میراث وفادار است؛

ث) برگزاری کارگاه و سمینار با هدف شناسایی و ارتقای اقدامات پاسدارانه­‌ی موفق، و یاری­‌رسانی به آن دسته از کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ که به عضویت مرکز نیز درآمده­‌اند، برای ظرفیت­‌سازی در زمینه­‌ی تدوین پرونده جهت پیشنهاد دادن چنین اقداماتی به کمیته­‌ی بین­‌الدول کشورهای عضو کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس که تحت کنوانسیون ۲۰۰۳ تشکیل شده است (از این به بعد، «کمیته­‌ی بین­‌الدّول»)، برای انتخاب و انتشار این اقدامات، بدان‌­گونه که تحت ماده‌­ی ۱۸ کنوانسیون ۲۰۰۳ تصریح شده است؛

ج) ایجاد شبکه­‌ای از نمایندگان اجتماعات فرهنگی، برای هماهنگ‌سازی فعالیت‌­ها در زمینه‌­ی آگاهی‌افزایی و ظرفیت‌سازی در جمع حاملان و مجریان میراث فرهنگی ناملموس، آن‌­گونه که در دستورالعمل­‌های اجرایی برای عملیاتی کردن کنوانسیون ۲۰۰۳ آمده است، به‌منظور ایجاد زمینه­‌ی لازم برای مشارکت فعال آنان، بدان­‌گونه که در ماده­‌های ۲، ۱۱ و ۱۵ کنوانسیون ۲۰۰۳ تصریح شده است، در امور شناسایی، فهرست­‌برداری، و مدیریت میراث فرهنگی ناملموس متعلق به خودشان؛

چ) برگزاری کارگاه و سمینار به منظور ظرفیت­‌سازی در آن دسته از کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ که به عضویت مرکز درآمده­‌اند، در زمینه‌­ی تدوین پرونده برای ثبت در دو فهرست کنوانسیون ۲۰۰۳، و در زمینه‌­ی تدوین درخواست‌­ها و گزارش‌­های تسلیمی به کمیته‌­ی بین‌­الدّول، به‌ویژه، در ارتباط با عناصر میراث فرهنگی ناملموس مشترک در خاک دو یا چند کشور از جمع کشورهای عضو مرکز؛

ح) همکاری و تبادل اطلاعات با دیگر مراکز مقوله‌­ی ۲ در آسیا و خارج از این قاره، که در حوزه­‌ی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس فعالیت دارند؛

خ) اطلاع‌­رسانی به کمیته­‌ی بین­‌الدّول و دبیرخانه­‌ی کنوانسیون ۲۰۰۳ پیرامون فعالیت­‌های مرتبط در سطح منطقه، و در مواردی که مقدور است، هم‌یاری در زمینه‌­ی عملیاتی کردن کنوانسیون ۲۰۰۳٫