اهداف و وظایف
مرکز میراث ناملموس تهران کارکرد دبیرخانهای را دارد که وظایف ترسیمشده در توافقنامهی فیمابین یونسکو و دولت جمهوری اسلامی ایران را در سطح منطقهی آسیای غربی و مرکزی پیگیری میکند. بر این اساس، عمدهی فعالیتهای این مرکز به شکل برونسپاری و از طریق عقد قرارداد با مجریان گوناگون انجام میشود. درعینحال، مرکز از حضور مشاوران و ناظرانی متخصص در این حوزه نیز بهرهمند است.
رئوس وظایف مرکز، بر اساس توافقنامهی فوقالذکر، و همچنین اساسنامهی مرکز به شرح زیر است:
الف) ارتقای کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو و اجرای آن در آسیای غربی و مرکزی؛
ب) تقویت ظرفیتها و همکاری در منطقه برای شناسایی، فهرستبرداری، مستندسازی و مطالعهی میراث فرهنگی ناملموس برای ایجاد زمینهی مشارکت در جهت پاسداری از این میراث؛
پ) پیشبرد و هماهنگسازی مطالعات علمی و فنی معطوف به توسعه، مدیریت، و ارزیابی معیارهای پاسدارانه برای میراث فرهنگی ناملموس موجود در منطقه؛ و
ت) تقویت ظرفیتها در آن دسته از کشورهای منطقه که عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ هستند، برای مشارکت فعال در اجرای کنوانسیون در سطوح منطقهای و بینالمللی، و بهویژه در ارتباط با عناصر میراث فرهنگی ناملموس مشترک موجود در قلمرو دو یا چند کشور منطقه.
در اساسنامهی مرکز میراث فرهنگی ناملموس تهران کارکردهای زیر برای مرکز دیده شدهاند:
الف) ایجاد و بهروزرسانی یک نظام اطلاعرسان خودکار برای ثبت و مرتبطسازی مؤسسههای دولتی و غیردولتی، مؤسسههای تحقیقاتی، آموزشی، و اطلاعرسان، سازمانهای مرتبط با اجتماعات محلی، و متخصصان منفرد دخیل در امر پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آن دسته از کشورهای منطقه که آمادگی خود را برای همکاری از طریق مرکز اعلام کردهاند؛
ب) گردآوری و انتشار اطلاعات درزمینهی آن دسته از اقدامات قانونی، دولتی، مالی و غیره که کشورهای عضو مرکز با هدف پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در خاک خود اجرایی مینمایند؛
پ) گردآوری و انتشار اطلاعات در زمینهی فعالیتهای پاسدارانه در کشورهای عضو مرکز؛
ت) برگزاری کارگاه و همایش با هدف توسعهی روششناسیهای پژوهشی و پیشبرد مطالعات در موضوع پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس، بدانگونه که در مادهی ۱۳ کنوانسیون ۲۰۰۳ تصریح شده است، شامل پژوهش پیرامون توسعهی آن نوع از گردشگری که پایداری میراث فرهنگی ناملموس را به مخاطره نمیاندازد و به عرف مرسوم حاکم بر دسترسی به این میراث وفادار است؛
ث) برگزاری کارگاه و سمینار با هدف شناسایی و ارتقای اقدامات پاسدارانهی موفق، و یاریرسانی به آن دسته از کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ که به عضویت مرکز نیز درآمدهاند، برای ظرفیتسازی در زمینهی تدوین پرونده جهت پیشنهاد دادن چنین اقداماتی به کمیتهی بینالدول کشورهای عضو کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس که تحت کنوانسیون ۲۰۰۳ تشکیل شده است (از این به بعد، «کمیتهی بینالدّول»)، برای انتخاب و انتشار این اقدامات، بدانگونه که تحت مادهی ۱۸ کنوانسیون ۲۰۰۳ تصریح شده است؛
ج) ایجاد شبکهای از نمایندگان اجتماعات فرهنگی، برای هماهنگسازی فعالیتها در زمینهی آگاهیافزایی و ظرفیتسازی در جمع حاملان و مجریان میراث فرهنگی ناملموس، آنگونه که در دستورالعملهای اجرایی برای عملیاتی کردن کنوانسیون ۲۰۰۳ آمده است، بهمنظور ایجاد زمینهی لازم برای مشارکت فعال آنان، بدانگونه که در مادههای ۲، ۱۱ و ۱۵ کنوانسیون ۲۰۰۳ تصریح شده است، در امور شناسایی، فهرستبرداری، و مدیریت میراث فرهنگی ناملموس متعلق به خودشان؛
چ) برگزاری کارگاه و سمینار به منظور ظرفیتسازی در آن دسته از کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ که به عضویت مرکز درآمدهاند، در زمینهی تدوین پرونده برای ثبت در دو فهرست کنوانسیون ۲۰۰۳، و در زمینهی تدوین درخواستها و گزارشهای تسلیمی به کمیتهی بینالدّول، بهویژه، در ارتباط با عناصر میراث فرهنگی ناملموس مشترک در خاک دو یا چند کشور از جمع کشورهای عضو مرکز؛
ح) همکاری و تبادل اطلاعات با دیگر مراکز مقولهی ۲ در آسیا و خارج از این قاره، که در حوزهی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس فعالیت دارند؛
خ) اطلاعرسانی به کمیتهی بینالدّول و دبیرخانهی کنوانسیون ۲۰۰۳ پیرامون فعالیتهای مرتبط در سطح منطقه، و در مواردی که مقدور است، همیاری در زمینهی عملیاتی کردن کنوانسیون ۲۰۰۳٫